Görme yetersizliği olan bireylerin öğretim hizmetlerinin planlanması

BÜŞRA SERTKAYA

Görme yetersizliği olan bireylerin öğretim hizmetlerinin planlanması

Kesin tanısı göz hekimleri tarafından konulan bireyler özel eğitime ihtiyacının olup olmadığının belirlenmesi amacıyla RAM tarafından eğitsel incelemeye alınır. RAM da bireysel zekâ testleri başarı testleri ve çok yönlü değerlendirme testleri yapılır. Çok yönlü değerlendirme testleri öğrencinin görmeyi nasıl kullandığına dair bilgiye ulaştırır. Bu bilgilere göre hangi okuma yazma araçlarını kullanabileceği saptanır. Sonrasında yetersizliğin öğrenciyi olumsuz etkileyip etkilemediği değerlendirilir. Tüm bu değerlendirmeler sonucunda öğrencinin özel eğitim alması gerektiğine ulaşılırsa öğrenci Görme Engelliler Okuluna yerleştirilir. Özel eğitim öğretmeni tarafından çocuğun gereksinimleri için özel bir değerlendirme yapılır ve bir öğretim hizmeti planlanır. Görme engeli olan çocukların eğitimi programında aşağıdaki alanlarda düzenlemeler yapılmalıdır:

  • Okuma – yazma
  • Dinleme
  • Görme kalıntısından yararlanma
  • Oryantasyon ve bağımsız hareket eğitimi
  • Günlük yaşam becerileri ve sosyal beceriler

Okuma – yazma becerisi:    Görme yetersizliği olan bireyler Braille alfabesi ile yazılmış yazıları parmak uçlarıyla dokunarak okurlar. Braille alfabesini kullanarak yazı yazmak için Braille daktilosu, tablet ve kalem kullanılır.

Dinleme becerisi: Görme yetersizliği olan bireyler  bilgiyi büyük çoğunlukla dinleyerek edinirler . bu nedenle dinleme becerisinin geliştirilmesi eğitimi açısından önemlidir. Eğitim döneminde genellikle konuşan kitaplardan yararlanırlar. Konuşan kitaplardan etkili yararlanabilmeleri için iyi dinleme becerisine sahip olmaları gerekir.

Görme kalıntısından yararlanma: Görme kalıntısına sahip az gören bireyler eğitim olmadan görebildiklerinden bir anlam çıkaramazlar.bu uygulamayla mevcut olan görme kalıntısını kullanabilmeyi öğrenirler.

Oryantasyon ve bağımsız hareket eğitimi: Görme yetersizliği olan bireylerin nerede olduğunu ve bulunduğu yerde nasıl güvenli hareket edeceğini bilmesi gerekir. bu programın amacı bulunduğu çevrede güvenli yeterli ve becerikli hareket edebilmesini sağlamaktır.

Hareketi tayin etmede kullanılan yardımcı araçlar:

  • Uzun beyaz baston
  • Rehber köpek
  • Rehber kişi
  • Elektronik aletler

Günlük yaşam becerileri: Görme yetersizliğine sahip çocuğun, yetişkinliğinde bağımsız hareket edebilmesi için giyinip soyunma kişisel temizlik, yemek hazırlama, alışveriş, ev yönetimi gibi günlük temel becerileri öğrenmesi gerekir. Beceri analizi ve programlı eğitim tüm bunların kazanılmasında önemlidir.