“ŞİMDİ VE BURADA” İHTİYACIM NE?
Gestalt yaklaşımına göre kutuplar kavramı
Bu yazımda size, öğrendiğimde benim ilgimi fazlasıyla çeken, Gestalt yaklaşımının ‘’Kutuplar’’ kavramından bahsedeceğim. Bu bakış açısına göre, bir özelliğin ortaya çıkabilmesi için, bu özelliğin zıddı ile aynı anda var olması gerekir. Nasıl mı? Örneğin; mutluluk ve mutsuzluk, çalışkan ve tembel, temiz ve kirli, öfkeli ve sakin, güzel ve çirkin, zenginlik ve fakirlik, yaşam ve ölüm vs aslında aynı şeydirler. Aynı özelliğin farklı görünüşleridir. Mutluluğu, mutluluk yapan şey mutsuzluğun varlığıdır ya da güzellik, çirkinlik ile anlam kazanır. Biraz durup düşünmenizi istiyorum. Yaşam ve ölüm…? Yaşamı anlamlı kılan ölümün varlığı değil midir ya da tam tersi.
Gestalt yaklaşımında ki kutuplar kavramına göre, amaç hem olumlu hem olumsuz kutupları aynı düzleme getirebilmek ve bir olmaktır.
Yukarıdaki doğrusal düzleme bakın ve size daha net açıklamaya çalışacağım. Kendinizi, çalışkan- tembel kutbunda hangi aralıkta görüyorsunuz? 0’a mı daha yakınsınız yoksa 100’e mi. Ortalama bir yerde misiniz? İşte bu sayısal değerler bizim günlük hayattaki kutuplarımızı belirler. Kutupların altında değerlerimiz vardır. Ve aslında kutuplarımızı, günlük ihtiyaçlarımıza göre belirleriz. Ama bazen o kadar benliğimizden, kendimizden uzaklaşır etrafımıza duvarlar öreriz ki, neye ihtiyacım var sorusu yerine, bunu yapmak zorundayım çünkü ben çalışkanım, çünkü ben temiz bir bireyim gibi inançlarla, kendimizi zihinsel, bedensel, duygusal her yönden çok yorabiliriz. Bu inançlara göre, kendi yorganımızı keser ya da uzatırız.
Oysa ki yazının başında ne demiştik… Çalışkanlık ve tembellik aslında aynı özelliğin farklı görünüşleridir. Kendimizi 85 noktasında görüyoruz diyelim. Bunun altına düştüğümüz de ya da düşen birini gördüğümüz zaman katlanamıyorsak, öfkeleniyor ve büyük bir çatışma içine giriyorsak katı zeminimiz var demektir. Eğer bu zemini esnekleştirebilir, kendimize ve çevremize tolerans gösterebilirsek, çatışmalar azalır, öfkemiz diner ve daha huzurlu bireyler olabiliriz. Çünkü kişi, kendisinde kabul edemediği algıları, başkasında da şiddetle yargılayacaktır.
Ne kadar sorumlu biri olursanız olun, bazen sorumsuz olmaya da ihtiyacınız olabilir. Bedeninizin, zihninizin kısaca kendinizin sesini dinleyin ve ‘’benim şimdi ve burada neye ihtiyacım var’’ diyerek şimdi ve burada ya odaklanın.
Kutuplar kavramının amacı; hem olumlu hem olumsuz kutupları aynı düzleme getirebilmektir. Bir ve bütün olmak… Acı ve zevk aynı ifade iken karşıt sanrısı, karşıtları birbirinden ayırabileceğin yanılgısı hayatımıza ket vurabilir. Ve her yeni farkındalık, farkındalıklardan doğar.
BİLGE NUR YURDAKUL