Değerlerin Öğretiminde Ebeveyn Rehberliği

Çocuklarımızın sağlıklı bir kişiliğe, iyi bir ahlaka ve olumlu sosyal ilişkilere sahip olması başarılı bir değerler öğretimini gerektirir. Değerler aile eğitimiyle kazanılırken çevreyle olan ilişkiler sonucunda da geliştirilir. Değerlerin öğreniminde 2 ila 6 yaş ve 6 ila 10 yaş arası kritik bir öneme sahiptir. İlk dönem çocukların benmerkezci anlayışının hakim olduğu bir dönemdir. Bu dönemde özgüvenin, saygının, sorumluluğun, doğruluğun ve dürüstlüğün kazanılması ebeveyn sorumluluğundadır. İkinci yaş aralığı ise çocuklarda toplumsal ilişkilerin ve uyum becerilerinin geliştiği dönem diyebiliriz. Yardımlaşma ve dayanışma, paylaşma, demokrasi, hoşgörü bu dönemde kazanılabilecek değerler arasında yer alır. Bu yazımda çocuklarda özgüvenin, saygının, doğruluğun ve dürüstlüğün kazanılmasında ebeveyne düşen görevlere değineceğim.

Öncelikle ebeveynler bütün değerlerin öğretiminde çocuklara davranışları, tavırları ve tercihleri ile model olmalıdır.

Çocuklarda özgüveninin oluşması için;

• Çocuğunuzu tanıyın ve beklentilerinizi ona göre oluşturun.
• Ailenin bir ferdi olduğunu ona hissettirin; ailevi planlamalarınızda onun da fikrini alın.
• İlgi alanlarını, hobilerini, hoşlandığı etkinliklerini yapması için motive edici olun.
• Yanlışlarını, hatalı olduğu yerleri ona söyleyin alternatif çözümler üretmesi için destekleyin.
• Yapabileceği sorumluluklar verin ve sonunda sözel veya davranışsal ödüller kullanın.
• En önemlisi ona değer verin, sevildiğini hissettirin.

Saygılı bir birey yetiştirmek için;

• Ebeveynler olarak iletişiminizde sevgi dolu sözcükler kullanın.
• Bol bol teşekkür edin ve özür dileyin.
• Tartışma anlarını olabildiğince çocuklarınızdan uzak yaşayın; beden dilinizi ve ses tonunuzu minimal seviyede tutmaya çalışın
• Hakaretlerden ve kişiliği zedeleyen hitaplardan uzak durun. Onlarla alay etmeyin.
• Dinlemeyi öğretirken model olun ve konuşmalarınızı bölmeyin. Göz teması kurun ve onun seviyesinde söylemlerle iletişime geçin.

Doğru söyleyen ve dürüst bireyler için;

• Çocuğunuzun yanlış yaptığını bildiğiniz konularda ona baskı kurmayın, yalana teşvik etmeyin.
• Doğru söylediği durumları pekiştirin.
• Çevrenizdeki kişilere çocuğunuzun duyacağı şekilde onun doğru söyleyen biri olduğunu ifade edin.
• Ona vaat ettiğiniz ödülleri ve istekleri mutlaka yerine getirin.

Çocuklar ebeveynlerinin yansımalarıdır. Sağlıklı, ahlaklı bir birey bilinçli aileden gelir. Ebeveynler olarak kendimizi her zaman geliştirmeli ve örnek kişilikler oluşturmalıyız. Saygılarımla

Uzm. Klinik Psk. Erdi KULBAŞ