POZİTİF PSİKOLOJİ, PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE SPOR PSİKOLOJİSİ

     Psikoloji Bilimi günümüzdeki süreçlere gelene kadarki evirilme sürecinde sadece sorun odaklı bakmaktan çıkmakla kalmamış önleyici ve gelişimsel yöne daha çok önem verilmeye başlandığının göstergesi olmuştur. Bu bağlamda pozitif psikoloji günümüzde gelişerek önem kazanmaya devam etmektedir. Pozitif psikoloji; bireylerin pozitif özelliklerinin geliştirilmesine, pozitif deneyimler yaşamalarına ve öznel iyi oluşlarını artırıcı programlar aracılığı ile onların ruh sağlıklarının korunmasına odaklanan bir disiplindir (Seligman ve Csikszentmihalyi, 2000; Akt. Eryılmaz, 2013). Ancak bu disiplin  Pollyannacıbir tutumla gerçekleri yadsımamakta (Faller, 2001; Akt.Karaırmak ve Siviş, 2008) ya da hayatı tozpembe görmemektedir (Gable ve Haidt, 2005;Akt.Karaırmak ve Siviş, 2008). Aksine bu yaklaşım, bireyin kapasitesini yükseltmeyi ve potansiyelini ortaya çıkarmayı öngören bir bakış açısıdır. Linley, Joseph, Harrington ve Wood çalışmalarında(2006; Akt. Eryılmaz, 2013)pozitif psikolojinin hümanisttik psikolojiye benzese de farklılıkların olduğunu göstermişlerdir. Hümanisttik psikoloji fenomonolojik yaklaşıma dayalı, nitel yöntemlerle insanı ve davranışını inceleyen yaklaşımdır.

Pozitif psikoloji de ise deneysel, nicel yöntemlerle insanın davranışı ele alan yaklaşımdır. Pozitif psikoloji, sağlık, etik, prososyal davranış, din ve maneviyat gibi konularla da ilgilenerek insancıl psikolojiden farklılık gösterir. Psikolojik danışma ve rehberliğin temelini bireylerin güçlenmesini sağlamak ve kendilerini gerçekleştirmelerine yardımcı olmak oluşturmaktadır(Yeşilyaprak,2008). Görüldüğü üzere psikolojik danışma ve rehberlik ile pozitif psikoloji amaç olarak örtüşmektedir.

     Ülkemizde psikiyatr, psikolog ve psikolojik danışman çekişmeleri sürmektedir. Psikolojik danışmanların sadece MEB bünyesinde çalışmasını talep eden saygıdeğer ruh sağlığı uzmanları, psikolojinin sadece psikopatolojik ayağının olmadığını diğer ayağının da normaller psikolojisi olduğunu biliyorlardır. Yukarıda da görüldüğü üzere normaller psikolojisi yani bireyleri normal hayatlarında daha güçlü hale gelmelerine yardımcı olabilmenin pozitif psikoloji ile psikolojik danışmanlık ve rehberlik mesleğinin kapsamında olduğu açıktır. Bu bilgiler ışığında psikolojik danışmanlar uygun alanda eğitimleri aldıktan sonra çok çeşitli alanlarda eğitim dışında özel sektörde bireysel çalışmalar yürütebilir. Örneğin, spor psikolojisi bunlardan biridir. Spor psikolojisinin futbol alanında etkili olduğu görülmüştür(Örneğin; Manchester United ve Barcelona gibi akademisi ünlü kulüplerde sayıca yüksek sayıda bu alanda personele yer verilmekte ve sonuçları günümüzde görülmektedir). Çok kısaca spor psikolojisinin uygulamasında neler vardır diye soracak olursak zihinsel antrenman, stresle başa çıkma, performans artırımı vb. konular yer almaktadır.

Türkiye’nin bu konuda gelişmeye açık olduğu günümüz şartlarında ortadadır. Çalışan kişilerin ve akademisyen olarak yer alan kişilerin büyük çoğunluğunun beden eğitimi ve spor kökenli kişilerin olduğu görülmektedir(Bayar,2010). Ele alınan konulardan anlaşılacağı üzere spor psikolojisi var olan potansiyeli daha iyi kullanma ve ileride yaşanacak kaygılarla başa çıkabilme üzerine çalışmaktadır. Görüldüğü üzere spor psikolojisi çalışmakonuları pozitif psikoloji yönelimindedir. Buradan ve yukarıdaki bilgilerin ışığındave özellikle alt yapılarda ergenlerle çalışmasıyla da bu alanın psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanına daha yakın olduğu anlaşılmaktadır.

KAYNAKÇA

Bayar, P. (2010). Türkiye’de spor psikolojisinin gelişimi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 8(4). 131-136.

Eryılmaz, A.(2013). Pozitif psikolojinin psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında gelişimsel ve önleyici hizmetler bağlamında kullanılması. TheJournal of Happiness&Well-Being, 1(1), 1-22.

Karaırmak, Ö. ve Siviş, R. (2008). Modernizmdenpostmodernizme geçiş ve pozitif psikoloji. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 102-115.

Yeşilyaprak, B. (2008). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Ankara: Nobel Yayınları.

Oğuz KOÇ